ျမန္မာထုန္ကုန္မ်ားအတြက္ အေကာက္ခြန္ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အေမရိကန္စဥ္းစားေနျခင္းသည္ မေစာလြန္းသေလာ

(26 April 2013 ရက္စဲြပါ Christon Science Monitor မွ Joseph J Schatz ေရးသားေသာ US Considers end to tariffs in Myanmar: too soon ? သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)

 

          ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း အဓိက႐ုဏ္းမ်ားအေပၚ အစိုးရသည္ ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေဝဖန္ခံရ ၿပီး ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာတြင္ သမၼတ Barack Obama ၏ ကုန္သြယ္မႈညွိႏႈိင္းေရး အႀကီးအကဲ Demetrios Marantis သည္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ လယ္ ရွိ ေစ်းသို႔သြားေရာက္ လည္ပတ္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သတင္း စကားတစ္ ခုေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

            “ကၽြန္ေတာ္လွပတဲ့ ယြန္းထည္ေတြေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အျခား ဒီကထြက္တဲ့ အံ့ၾသဖြယ္ထုတ္ကုန္ေတြ

 ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတြကို အေမရိကန္ေတြဝယ္လိမ့္မယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္သိတယ္” ဟု Marantis  က အေမရိကန္ စင္တာတြင္ ျမန္မာပရိသတ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

          အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သြင္းကုန္မ်ားအေပၚ အေကာက္ခြန္ေကာက္ခံျခင္းကို ပယ္ဖ်က္ရန္ စဥ္းစားလ်က္ရွိရာျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အေမရိကန္၏ အံ့ၾသဖြယ္ လ်င္ျမန္ေသာ တိုးတက္မႈမ်ား၏ ထင္ဟပ္မႈျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ရန္ အဆင္မေျပေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။

          သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစိုးရသည္ ၿပီးခဲ့သည့္လက မိတၳီလာတြင္ျဖစ္ပြားေသာ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားျဖစ္ေစသည့္ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးတင္းမာမႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ား၏ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္စံုစမ္း ၾကည့္႐ႈမႈကိုခံေနရပါသည္။

          ယခုအပတ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႀကီးမားေသာ စီးပြားေရးအရေအာင္ပြဲတစ္ခုရရွိခဲ့ပါသည္။ ဥေရာပ သမဂၢ သည္ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈ ပိတ္ပင္ထားမႈမွလဲြ၍ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အေရးယူမႈမ်ားကို ႐ုတ္သိမ္းေၾကာင္း ေက်ညာခဲ့ပါသည္။ Human Rights Watch ကမူ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ သတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးတုန္းေအာင္ သတ္ျဖတ္မႈအျဖစ္ စြပ္စြဲထားပါသည္။

          ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သမၼတ Obama သြားေရာက္စဥ္က ေပးခဲ့ေသာႏိုင္ငံေရးအရ ကတိ ကဝတ္မ်ားကို အလံုးစံုပါဝင္ေသာ ဆက္ဆံေရးအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္တြင္ သေဘာ မတူမႈမ်ား လည္း ေရာျပြမ္းပါဝင္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ နားလည္ေပးမႈမ်ားသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံ တာဝန္ရွိသူမ်ား အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထိုးေဖာက္ရာတြင္ ခက္ခဲေသာႏုိင္ငံေရးအရ အေျခ အေန မ်ားကို ျဖတ္သန္းရပါ သည္။

      ယခုအခါ Marantis သည္လည္း ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ သတ္မွတ္ခ်က္မူ အသစ္မ်ားအတြက္ ညွိႏႈိင္းလ်က္ရွိရာ အေမရိကန္ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာေသာ အထီးက်န္ဘဝမွ ကမာၻ႕စီးပြားေရးတြင္ ျပန္လည္ေပၚထြက္လာသည့္ သန္း (၆၀) ေသာ ႏိုင္ငံအား ၎တို႔၏ ကုန္ပစၥည္းမ်ားေရာင္းခ်ရန္ စိတ္အားထက္သန္ေစရန္ အေထာက္အကူျဖစ္ပါသည္။

          လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသူအမ်ားစုကမူ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဆက္ဆံေရး သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဆုလဒ္မ်ားလ်င္ျမန္စြာ ေဖာေဖာသီသီေပးျခင္းမွာ ျမန္လြန္းေၾကာင္း၊ မ်ားလြန္း 

 ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

          ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ထိုသို႔ေသာ ကုန္သြယ္ေရးအရ အခြင့္အေရးမ်ားေပးျခင္းျဖင့္ ကူညီျခင္း သည္ အျခားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို အားေပးသည့္သေဘာ သက္ေရာက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ သံအမတ္ ႀကီး Derek Mitchell က ျငင္းခ်က္ထုတ္ပါသည္။

          “အမွန္တကယ္ေတာ့ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ ျဖည့္ဆီးေပးျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ ေတြ ျဖည့္ဆီးေပးျခင္း၊ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ျဖည့္ဆီးေပးျခင္းမ်ားဟာ စီးပြားေရး အတြက္ သာမက ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ လူမႈေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္း

လဲေရးတို႔ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ေတြပါပဲ” ဟု ၎ကေျပာပါသည္။

          အေမရိကန္အစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္မည့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္    အေတာ္မ်ားမ်ားကို   ေျဖေလ်ာ့ေပးျခင္း၊   ယာယီ႐ုတ္သိမ္းေပးျခင္းမ်ား   ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ၿပီး

 ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္အစိုးရသည္ Burma ဟုညႊန္းေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ (ႏိုဝင္ဘာလကမူ Obama သည္ Burma ေရာ Myanmar ပါသံုးခဲ့ၿပီး၊ အေမရိကန္အစိုးရတာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကမူ မိန္႔ခြန္းမ်ားတြင္ ‘You’ ‘Your Country’ ဟု အဆင္မေျပစြာ သံုးႏႈန္းေနဆဲျဖစ္ပါသည္)

                အကယ္၍ အေမရိကန္သည္ GSP အရ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ကုန္သြယ္မႈအထူးအခြင့္ အေရးမ်ား

 ေပးခဲ့ပါက   ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္ကုန္အမ်ိဳးအစား (၅၀၀၀) ခန္႔ အေပၚ အေကာက္ ခြန္မ်ား ေလ်ာ့ ခ်သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း Marantis ကေျပာပါသည္။​ ၎သည္ ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကတည္းက Ron Kirk ႏုတ္ထြက္ သြားေသာ အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေခတၱ တာဝန္ထမ္း  ေဆာင္ေန

 ပါသည္။

          အေမရိကန္အစိုးရသည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ အဓမၼလုပ္အားေပးေစခိုင္းမႈမ်ားႏွင့္ အလုပ္ သမား အခြင့္အေရးမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေပးထားေသာ GSP အခြင့္အေရးမ်ားကို ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ Marantis သည္ ကြန္ဂရက္အဖြဲ႕ဝင္ မ်ားထံမွ ခက္ခဲေသာ   ေမးခြန္း မ်ား ေပၚထြက္

လာမည့္ အေရးကို ေမွ်ာ္လင့္ လ်က္ရွိပါသည္။   အလုပ္သမားအခြင့္   အေရးမ်ား   ကိစၥသည္   ၎ႏွင့္

 ျမန္မာအစိုးရအဆင့္ျမင့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရာ၌ အဓိက အခ်က္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။

      ျမန္မာထုတ္ကုန္မ်ားကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာင္း၍ရေသာ အက်ိဳးအျမတ္သည္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ မ်ားျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးလုပ္၍ရေသာ အက်ိဳးအျမတ္ႏွင့္ယွဥ္ပါက မ်ားစြာနည္းပါလိမ့္မည္။

          ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားပိုမိုလႊတ္ေပးျခင္းႏွင့္အတူ စီးပြားေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ ျမန္ဆန္လ်က္ရွိပါသည္။ အစိုးရသည္ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕ရွာေဖြေရး လုပ္ကြက္မ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံျခားမွ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ားကို စဥ္းစားလ်က္ရွိၿပီး၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာတယ္လီ

ဖုန္း   ဆက္သြယ္ေရးလိုင္စင္မ်ားအတြက္လည္း  ႏိုင္ငံျခားမွပါဝင္မႈကိုစဥ္းစားလ်က္ရွိပါသည္။ အ ေမရိကန္

 ကုမၸဏီမ်ားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔တိုး၍လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈ႕လ်က္ရွိပါသည္။

          “ပထဝီႏိုင္ငံေရးကလည္း အဓိကေနရာက ပါပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာရွမွာ လမ္းဆံုလမ္းခြ ေနရာမွာ ရွိေနျခင္းကလည္း အေမရိကန္ကို ပတ္တနာျဖစ္လာေစဖို႔ ဆဲြေဆာင္ေနတဲ့ အခ်က္ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္” ဟု Marantis က အေမရိကန္စင္တာတြင္ ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာ ၾကားခဲ့ပါသည္။