ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္သူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေတြးအျမင္ႏွင့္ ပန္ၾကားခ်က္

ႏိုင္ေမာ္

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚတိုင္း ေပၚေပါက္လာတတ္ေသာ စကားတစ္ခြန္း ရွိသည္။ ယင္းကား ကိစၥတစ္ခုျဖစ္လာလွ်င္ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ား ရွိေနသည္ ဟူေသာ စကားရပ္ ျဖစ္သည္။

 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥ ဆက္လက္ဆႏၵျပမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ား ရွိသည္ဟုဆိုသည္။

 ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ကလည္း ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ားကို ထိေရာက္စြာ ေဖာ္ထုတ္သြားမည္ဟု ဆိုသည္။ ယင္းသို႔ေျပာဆိုေနေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ ဆရာတစ္ဆူျဖစ္ေနသည့္ သူမ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ သူတို႔ေျပာ ေသာစကားမ်ားကို လူထုက ယံုၾကည္ၾကသည္ျဖစ္ရာ ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကုိင္သူမ်ားသည္ လက္ရွိတြင္ အလြန္ ေရပန္းစား လ်က္ရွိသည္။

 မည္သို႔ပင္ဆိုေစ လက္ေတြ႔တြင္ ကိစၥတစ္ရပ္ျဖစ္လာတိုင္း သူ႔ဘက္ကိုယ့္ဘက္ ဝင္ေရာက္ရပ္ တည္ေျပာဆိုသူမ်ား၊ ေကာင္းေသာနည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ ၊မေကာင္းေသာ နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ ဘက္တစ္ ဘက္ဘက္မွ ဝင္ေရာက္ပါဝင္သူမ်ား ရွိစၿမဲျဖစ္သည္။

 တစ္နည္းအားျဖင့္  ႏႈတ္၏ေဆာင္မျခင္း ၊ ကိုယ္၏ေဆာင္မ  ျခင္းလုပ္ေဆာင္သူမ်ား၊ ေနာက္ကြယ္မွ  ဝင္တြန္းသူမ်ား
ရွိသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အက်ိဳးစီးပြားရွင္မ်ား (Stakeholder) မ်ားဟု သံုႏႈန္းေလ့ရွိသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ကြယ္မွ  ႀကိဳးကိုင္သူမ်ား  ဆိုပါက  အဆိုပါ သက္  ဆိုင္သူမ်ားပင္ ပါဝင္ေနသည္။  တစ္ခါတစ္ရံ
ျပည္သူမ်ားသည္ မသိလိုက္မသိဘာသာ ပါဝင္သူမ်ားရွိသလို ဓားခုတ္ရာၾကား လက္ဝင္လွ်ိဳမိၾကသူမ်ား ျဖစ္သြားတတ္ၾက
သည္ကို လည္းသတိခ်ပ္ရန္လိုသည္။

ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္သူမ်ားႏွင့္ နားလည္မႈယူရန္လိုမည္ျဖစ္သည္။ အဓိက ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ နားလည္မႈ ရယူႏိုင္သည္ႏွင့္ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းလာႏိုင္သည္။ 

အခ်ိဳ႕ေသာ ေနာက္ကြယ္မွသူမ်ားသည္ ႏႈတ္ျဖင့္သာေစ့ေဆာ္တတ္ၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕က ႏႈတ္အားေရာ လူအားျဖင့္ပါ ေစ့ေဆာ္ၾကသည္။ ေနာက္ကြယ္မွႀကိ္ဳးကိုင္သူမ်ာဟူသည္ ေနာက္ကြယ္မွ ေဆာင္ရြက္ေပးသူ မ်ားျဖစ္ရာ ၎တို႔ေတြ႔ႀကံဳေနရေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို မိမိတို႔ဖာသာ မွန္သည္ဟုယူဆ လုပ္ကိုင္တတ္ၾကေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ဤေဆာင္းပါးမွတစ္ဆင့္ ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ပန္ၾကားအပ္သည့္ ကိစၥမ်ားကို ပန္ၾကားသြားပါမည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ရေသာ ဒီမိုကေရစီ ေရာင္ျခည္မ်ားကို စတင္ ရရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပည္သူမ်ားက ႏိုင္ငံသည္ ေခတ္သစ္သို႔ေျပာင္းလဲေနၿပီဟု ရိပ္စားမိ ေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး တစ္ကယ့္ အကူးအေျပာင္းကာလသို႔ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။

 ဥပမာ ဆိုရလွ်င္ မိသားစု တစ္ခု အိ္မ္  ေျပာင္းသည့္အခါ ေနရာေဟာင္းမွ ေနရာသစ္သို႔  ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ရသည္
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေနရာသစ္တြင္ ဧည့္ခန္းကို ဘယ္ေနရာတြင္ ထားရွိမည္၊ ဘယ္ပစၥည္းကို ဘယ္ေနရာထားရမည္စသည့္ ကိစၥမ်ား၊  ပတ္ဝန္းက်င္  အိမ္နီးနားခ်င္းသစ္မ်ားႏွင့္  မည္သို႔ဆက္သြယ္၊  ဆက္ဆံေနထိုင္ရမည္  ဆိုသည့္ကိစၥ  အစရွိသျဖင့္
ေနသားတက် ျဖစ္မႈ ကိစၥတြင္  အစီအစဥ္ မက်သလို ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္  ေခတ္ေဟာင္းမွ ေခတ္သစ္သို႔  ေျပာင္းေရႊ႕လာသည့္
အခါ ေနသားမက်သည့္၊ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ အေျခအေနမ်ားစြာရွိေနႏိုင္ေသးၿပီး အိမ္ေဟာင္းမွ သယ္မလာသင့္သည့္ အမႈိက္သ႐ိုက္မ်ားပါလာရာ အဆိုပါ အမႈိက္မ်ားကို မည္သို႔ရွင္းလင္းရမည္ဆိုသလို ေခတ္သစ္တြင္ ေခတ္ေဟာင္းမွရလာေသ အေမြဆိုးမ်ားကို မည္သို႔ေျဖရွင္းရမည္မ်ားလိုအပ္လာပါသည္။

 ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ အျပည့္အဝမေျပာင္းႏိုင္သည့္ Power ရွိပုဂိၢဳလ္မ်ားေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကေျဖရွင္းရမည့္ ကိစၥမ်ားကို အာဏာရွင္မ်ား၏ အရွိန္အဟန္႔မ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူ မ်ား၏ မ်ိဳထားခဲ့ရေသာ အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခ်င္ၾကမည္မွာလည္း သဘာဝ နိယာမပင္ ျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါ အခြင့္ေကာင္းကို ရိပ္စားမိသူမ်ားႏွင့္ အစုိးရ ယႏၱရားအခက္အခဲကို အခြင့္ေကာင္း ယူကာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို လိုက္ပါစီးေမ်ာမႈမရွိဘဲ  အေခ်ာင္ခိုေနသူမ်ားအၾကား  လက္ေတြ႔ခံစားေနရသူမ်ားဟူေသာ  အစုသံုးခုတို႔သြားေတြ႔ၾကေလရာ
ျပႆနာမ်ား ႀကီးသထက္ႀကီးလာၿပီး ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရျဖစ္ကာ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္မည့္ အေရးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔လာရပါသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးပမ္းသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း လူထုကို ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့ေျမွာက္ေပးျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ဘဲ မိမိတို႔သည္  အေျဖတစ္ခုရရွိေအာင္  လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု   ခံယူကာ ညွိႏႈိင္းမႈ တစ္ခု၊ ေျပလည္ရာ ေျပလည္ေၾကာင္းေျဖ
ရွင္းႏိုင္မည့္ အေျခအေန တစ္ခုသို႔ေရာက္ေအာင္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် ပံ့ပိုးေပးဖို႔လိုအပ္ပါသည္။

 ထိုိသို႔မဟုတ္ဘဲ အျပတ္ရွင္း မည္ဟူသည့္ ခံယူခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လွ်င္မူ သက္ဆိုင္ေနသူ ျပည္သူအုပ္စုမ်ား အၾကားတြင္ ေျပလည္မႈ မရႏိုင္ဘဲ တင္းမာမႈမ်ား၊ မ်က္ႏွာခ်င္း မဆိုင္လိုသည့္ အေနအထားမ်ားဆီသို႔ အဆင့္ဆင့္ ဦးတည္သြားကာ သားစဥ္ေျမးဆက္ လက္ဆင့္ကမ္း အမုန္းတရားမ်ားကို ေမြးျမဴသြားရာ ေရာက္ေပလိမ့္ မည္ျဖစ္ ၿပီး မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။ ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ားအား ေအာက္ပါ အခ်က္(၃)ခ်က္ကို အႀကံျပဳလိုပါသည္။

(၁) အေျခအေနအေပၚ နားလည္ျခင္း

(၂) သက္ဆိုင္သူမ်ား အေပၚနားလည္ျခင္း

(၃) ျပႆနာကိုနားလည္းျခင္း

ေနာက္ကြယ္မွ ပံ့ပိုးလိုသူမ်ား အေနျဖင့္ နားလည္ရမည္မွာ

မိမိတို႔ ပံ့ပိုးေပးမည့္ ကိစၥသည္ မည္သို႔ေသာ အေနအထားတြင္ ရွိသည္ကိ္ု နားလည္ရပါမည္။ သို႔မွသာ တင္းမာမႈသို႔ဦးတည္မသြားဘဲ ေျပလည္ရာ ေျပလည္ေၾကာင္း ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါမည္။

သက္ဆိုင္သူမ်ား ကိုနားလည္ေပးျခင္းအားျဖင့္ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ လိုလားခ်က္မ်ားကို နားလည္သိျမင္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ညွိႏႈိင္းေရးကို အေထာက္အကူျပဳပါမည္။

ျပႆနာကို နားလည္ျခင္းဆိုသည့္ေနရာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ကိစၥကိုနားလည္ရမည္ကိုဆိုလိုပါသည္။ သို႔မွသာ မိမိတို႔ ပံ့ပိုးမည့္ အစုအဖြဲ႔မ်ားကို တစ္ကယ္ကူညီေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေစတနာအမွားမ်ား က်ဴးလြန္ျခင္းမွ ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္ပိုင္းမွ ႀကိဳးပမ္းသူမ်ား အေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ထားရွိေစျခင္းျဖင့္ မိမိႏွင့္ သက္ဆိုင္သူမ်ား အၾကား နားလည္မႈ လြဲမွားျခင္းမွ လြတ္ကင္းႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ သက္ဆိုင္သူမ်ား အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးတြင္ ပံ့ပိုးေပးေနေသာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ားဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ ေျပာဆိုစြပ္စြဲျခင္းသည္ တဖက္ကို လမ္းမွားသို႔ တြန္းပို႔ေပးလိုက္ျခင္း၊ ေခ်ာင္ပိတ္လိုက္ျခင္း သေဘာသို႔ သက္ေရာက္ေစ ႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပါက အမွန္တရားႏွင့္ ပိုေဝးသြားႏိုင္ပါသည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ကြယ္မွ ပံ့ပိုးေပးေနသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း သမာသမတ္ က်ေသာ၊ မွ်တေသာ အေနအထားမွ ပံ့ပိုးေပးသင့္ၿပီး မိမိတို႔၏ ကိုယ္က်ိဳးကို ေရွ႕တန္းမတင္သင့္ ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းေျပာၾကားလိုက္ရေပသည္။